Misvattingen over rouw

bloemenkrans

Misvattingen over rouw

In de samenleving heersen verschillende vooronderstellingen over hoe een rouwproces hoort te verlopen en hoe lang het hoort te duren. Maar al te vaak zijn die niet juist.

Dit soort hardnekkige opvattingen kunnen bij rouwenden veel schade aanrichten. Ze herkennen zichzelf er niet in en denken dan dat er iets mis is met hen of dat ze niet goed rouwen. De belangrijkste misvattingen zijn:

Vaste tijdsduur

Een rouwproces duurt een bepaalde tijd, en daarna moet het over zijn.
Mensen zeggen nogal eens tegen een rouwende dat het eerste jaar het moeilijkst is, of dat het “toch al 2 jaar geleden is”. Niets is echter minder waar. Rouw gaat met je mee, komt terug op kruispunten van het leven en kan daarmee een leven lang duren. Wel worden vaak de scherpe kantjes wat minder scherp. Maar het kan ook zo zijn dat rouw pas na een aantal jaren voelbaar wordt.

Afleiding

Het is niet goed om afleiding te zoeken.
Als iemand de pijn ontloopt door bijvoorbeeld heel hard te gaan werken, wordt nogal eens gezegd dat iemand vlucht in het werk en dat dat niet goed is: “De klap komt nog wel”. Maar het kan soms heel gezond zijn, noodzakelijk zelfs, om(even of langere tijd) niet bezig te zijn met het gemis en de pijn, maar je te richten op het leven van alledag. Ook dit maakt deel uit van een rouwproces. Hoe de balans ligt, verschilt per situatie. En daar is niets mis mee.

Intense pijn

Rouwen betekent dat je de pijn intens moet voelen.
Wie de pijn van het verlies niet aangaat, laat iets liggen. Bij goed rouwen hoort dat je regelmatig huilt. Ook dit is iets wat we vaak horen. Maar ook dit is een misvatting. Sommige rouwenden kunnen niet huilen, maar dat zegt niets over de intensiteit van hun rouw. En het kan ook goed zijn de emoties soms juist even niet te voelen. Dat kan een vorm van zelfbescherming zijn. Altijd alles voelen is vaak te zwaar, en daarom voelt men soms even niet die intense pijn. En soms komt het gewoon even niet uit om de pijn te voelen. Ook dat mag.

Loslaten

Het is belangrijk om de overledene los te laten.
Zo’n uitspraak suggereert dat de band moet worden doorgesneden. Andere woorden die vaak gebruikt worden in combinatie met rouw zijn “verwerken” en “een plek geven”: die ander is er niet meer, en als je die loslaat en een plek geeft, heb je het verlies verwerkt en kun je verder met je leven. Maar dat wil een rouwende niet, en het is ook nergens goed voor. Wel is het goed als de verbinding gaandeweg verandert; daarom is “anders gaan vasthouden” passender dan “loslaten”, “integreren” helender dan “een plek geven” en “omgaan met het verlies” beter dan “verwerken”.

Helaas leven dit soort misvattingen ook onder bijvoorbeeld huisartsen, psychologen, en zelfs rouwbegeleiders. Het belangrijkste is: Rouw komt zoals het komt. Niets is fout, het kan alleen zijn dat iets de rouwende geen goed doet. En dan is het niet zinvol daar een oordeel over te hebben, maar is het vooral de vraag: wat hiermee te doen? Het beste ‘medicijn’ is aandacht, nabijheid, een luisterend oor.

Professionele hulp bij rouw

Voor ondersteuning in een rouwproces kun je een beroep doen op professionele begeleiders, welke te vinden zijn in onderstaande rubrieken van de Uitvaartadressengids:


Lotgenotengroepen